Mendeley  

Zotero  

Fasihi DwlatShahi M A. Intellectual and Political Crises of the Age of Abu Hanifa, Strategies for Exiting the Current Situation and Achieving a Desired Situation. SRQPIS 2025; 2 (1) :49-80
URL: http://srqpis.knu.edu.af/article-1-58-fa.html

ابوحنیفه از فقیهان اعدالی و خردگراست که آرای سیاسی او نقطه عطفی در تاریخ فکری و سیاسی مسلمانان به شمار می‌رود. آرای برآمده از ذهن جستجوگر او نه‌تنها بر روزگار وی تأثیر گذاشت، بلکه اعصار بعد از خود را نیز متأثر کرد. اهمیت آرای سیاسی ابوحنیفه در این است که حاصل تعامل موفقیت‌آمیز نص و زندگی سیاسی است که با هدف  برون‌رفت جامعه از وضعیت آشفته و نابسامان به‌سمت وضعیت مطلوب طراحی ‌شده است. این پژوهش در تلاش است با بهره‌گیری از روش و منطق جستاری اسپریگنز بحران‌های فکری و سیاسی عصر ابوحنیفه و راه‌حل‌های پیشنهادی وی را برای خروج ازوضعیت آشفته به‌سمت وضعیت مطلوب بررسی کند. در تطابق با منطق جستاری اسپریگنز، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ابوحنیفه در مشاهده بی‌نظمی‌های اجتماعی و در مرحله تشخیص درد، علت‌العلل تمام بی‌نظمی‌ها را استبداد سیاسی و آشفتگی فکری می‌دانست و این عوامل را به‌مثابه علت‌العلل بیماری‌های زمانه‌اش مطرح می‌کند. تأسیس سامان سیاسی تحت زعامت فرد محق، یعنی فرد عادل و درستکار و نیز خروج از تنگ‌نظری‌های اعتقادی، تدوین مجموعه قواعد به‌منظور پاسخ‌گویی به حوادث واقعه، تمسک به اصل مدارا، مناظره و گفتگوهای آزاد علمی تجویزها و راه‌حل‌هایی است که ابوحنیفه برای بسامان کردن امور جامعه خود ارائه می‌کند.